Hiến pháp Việt Nam 2013 ghi nhận công dân có quyền tự do ngôn luận. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa công dân được tự do ngôn luận và không chịu bất kì ràng buộc nào mà phải trong khuôn khổ, giới hạn không làm ảnh hưởng đến các quyền và giá trị khác cũng được Hiến pháp bảo vệ, bao gồm quyền bất khả xâm phạm về danh dự, uy tín của cá nhân.

Vậy, Hành vi xúc phạm danh dự, uy tín người khác trên mạng Internet xử lý như thế nào?

1. Căn cứ pháp lý

- Luật an ninh mạng;

- Bộ luật Hình sự 2015;

- Các văn bản pháp luật khác có liên quan.

2. Quyền được bảo vệ danh dự, uy tín trên mạng Internet

Mạng Internet hay mạng xã hội là không gian ảo, cho phép người dùng đăng tải các thông tin một cách nhanh chóng, dễ dàng mà không cần phải qua sự kiểm duyệt chặt chẽ. Đồng thời, rất khó để xác định danh tính của người dùng. Dẫn đến việc một số người dùng lợi dụng điều này để đăng tải các thông tin không chính xác, gây ảnh hưởng đến danh dự, uy tín, nhân phẩm của các chủ thể khác.

Danh dự, nhân phẩm của mình đó là các quyền của mình được pháp luật bảo vệ và được thể hiện trong nhiều quy định pháp luật khác nhau, từ đạo luật cao nhất là Hiến pháp cho đến các quy định pháp luật chuyên ngành.

Theo Khoản 1 Điều 20, Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 quy định: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm”.

Mặc dù pháp luật có quy định về quyền tiếp cận thông tin và tự do ngôn luận trên các trang mạng xã hội nhưng chúng ta cần thực hiện một cách có giới hạn. Mọi hành vi đi quá giới hạn, làm tổn hại hoặc xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, hạ bệ uy tín của người khác thì đều là hành vi vi phạm pháp luật.

Bên cạnh đó, Điều 34 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: “Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ”.

Như vậy, mọi người đều có quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm bất kể đó là trong cuộc sống đời thật hay không gian ảo trên mạng.

Cũng tại Điều 34 Bộ luật Dân sự, cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án bác bỏ thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm của mình. Các thông tin xấu được đăng trên phương tiện thông tin đại chúng phải bị gỡ bỏ, đồng thời cải chính.

Ngoài ra, tại điểm d, e khoản 1 Điều 5 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng cũng đưa ra các hành vi bị cấm bao gồm:

“Lợi dụng việc cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng nhằm mục đích:

d) Đưa thông tin xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân;

e) Giả mạo tổ chức, cá nhân và phát tán thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.

Theo đó, hành vi xúc phạm, lăng mạ, làm nhục người khác trên mạng xã hội, trên tin nhắn điện thoại (mạng viễn thông) với mục đích vu khống, hạ bệ uy tín, danh dự thì tuỳ theo mức độ và tính chất của hành vi sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

3. Phương thức xử lý các hành vi vi phạm

Tùy thuộc vào mức độ, tính chất mà hành vi xúc phạm danh dự, uy tín của người khác trên mạng Internet có thể bị xử phạt hành chính, thậm chí có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể:

⇒ Xử phạt hành chính:

1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong những hành vi đối với hành vi đưa thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân. (Áp dụng điểm a khoản 3 Điều 99 Nghị định 15/2020/NĐ-CP).

⇒ Truy cứu trách nhiệm hình sự:

Hành vi xúc phạm đến danh dự, uy tín của người khác gây ảnh hưởng nghiêm trọng có thể bị truy tố theo tội làm nhục người khác theo Điều 155 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017):

''1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm tù:

a) Phạm tội nhiều lần;

b) Đối với nhiều người;

c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

d) Đối với người thi hành công vụ;

đ) Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình.

………..''

Ngoài ra, trong trường hợp hành vi xúc phạm danh dự, uy tín gây ra thiệt hại thì người có hành vi phạm tội phải thực hiện bồi thường theo quy định của pháp luật. Khi đó người bị lăng mạ, xúc phạm có thể làm đơn gửi đến cơ quan chức năng hoặc đến trực tiếp tại trụ sở công an để trình báo về sự việc để được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình cũng như danh dự, nhân phẩm và uy tín của bản thân mình.

Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ với chúng tôi để được tư vấn nhanh chóng, chính xác nhất.

Công ty Luật TNHH ANP:

VP Hà Nội: Tầng 5 Tòa N07, Trần Đăng Ninh, P. Dịch Vọng, Q. Cầu Giấy, Hà Nội

VP Hồ Chí Minh: Tầng 1, số 232 Nguyễn Thị Minh Khai, Phường 6, Quận 3, TP.HCM

SĐT: 0912 772 008 

Email: congtyluatanp.hcm@gmail.com