Phân biệt khởi tố bị can và khởi tố vụ án trong Luật Hình sự

Tiêu chí

Khởi tố vụ án

Khởi tố bị can

Đối tượng

• Là hành vi có dấu hiệu phạm tội.

• Là người hoặc pháp nhân thực hiện hành vi có dấu hiệu phạm tội.

Căn cứ khởi tố

Chỉ khởi tố vụ án khi đã xác định có dấu hiệu tội phạm.  Việc xác định dấu hiệu tội phạm dựa trên những căn cứ:

+ Tố giác của cá nhân;

+ Tin báo của cơ quan, tổ chức, cá nhân;

+ Tin báo trên phương tiện thông tin đại chúng;

+ Kiến nghị khởi tố của cơ quan nhà nước;

+ Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm;

+ Người phạm tội tự thú.

Sau khi đã có quyết định khởi tố vụ án, cơ quan điều tra sẽ tiến hành điều tra vụ án. Nếu có đủ căn cứ để xác định một người hoặc pháp nhân đã thực hiện hành vi mà BLHS là tội phạm thì Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị bị can.

Quyết định khởi tố bị can phải được sự phê chuẩn của Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp.

Thẩm quyền ban  hành

Có 04 cơ quan:

- Cơ quan điều tra.

- Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra;

- Viện kiểm sát;

- Hội đồng xét xử.

Có 03 cơ quan:

- Cơ quan điều tra.

- Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra;

- Viện kiểm sát.

Các giai đoạn ra quyết định khởi tố

Có 04 giai đoạn có thể khởi tố:

- Giai đoạn khởi tố;

- Giai đoạn điều tra;

- Giai đoạn truy tố;

- Giai đoạn xét xử.

Có 02 giai đoạn có thể khởi tố:

- Giai đoạn điều tra;

- Giai đoạn truy tố.

Kết thúc khởi tố

Thời điểm kết thúc của giai đoạn khởi tố vụ án được tính từ khi ra quyết định khởi tố vụ án hình sự (trong trường hợp xác định có dấu hiệu tội phạm), hoặc quyết định không khởi tố vụ án hình sự (khi xác định không có dấu hiệu tội phạm).

Khởi tố bị can không phải là giai đoạn tố tụng mà chỉ là hành vi tố tụng tại giai đoạn điều tra của người có thẩm quyền ra quyết định khởi tố bị can khi đã xác định được một người cụ thể có hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong pháp luật hình sự, cần phải tiến hành các hoạt động điều tra đối với họ theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự