Thẩm quyền và trình tự, thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai

Trong hoàn cảnh tấc đất tấc vàng như hiện nay, tranh chấp đất đai là một tranh chấp vô cùng phổ biến và luôn tồn tại sự mâu thuẫn gay gắt giữa các bên. Vì vậy nhiều người thường tìm đến phương án kiện tụng để đòi quyền lợi trong các vụ tranh chấp đất đai. Tuy nhiên đối với tranh chấp đất đai, trước khi khởi kiện tại Tòa án, các bên bắt buộc phải thực hiện thủ tục hòa giải cơ sở theo đúng quy định pháp luật.

CƠ SỞ PHÁP LÝ:

- Luật đất đai năm 2013;

- Nghị định số 43/2014/NĐ-CP;

- Nghị định 01/2017/NĐ-CP.

Pháp luật hiện hành luôn khuyến khích các bên giải quyết tranh chấp bằng con đường hòa giải, các bên có thể tự tiến hành hòa giải hoặc yêu cầu cơ quan chức năng ở địa phương thực hiện hòa giải cơ sở.

Căn cứ theo khoản 2 Điều 202 Luật đất đai năm 2013, thẩm quyền hòa giải cơ sở thuộc về Uỷ ban nhân dân (UBND) cấp xã nơi có đất tranh chấp.

Bước 1: Một trong các bên gửi đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Khi nhận đơn yêu cầu từ công dân, UBND cấp xã phải tiến hành các công việc sau:

- Thẩm tra, xác minh nguyên nhân phát sinh tranh chấp, thu thập giấy tờ, tài liệu có liên quan do các bên cung cấp về nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất và hiện trạng sử dụng đất;

- Thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai với các thành phần bắt buộc gồm: Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND với vai trò là Chủ tịch Hội đồng; Đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã; Tổ trưởng tổ dân phố với khu vực đô thị; trưởng thôn, ấp đối với khu vực nông thôn; Đại diện của một số hộ dân sinh sống ổn tại xã, phường, thị trấn biết rõ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất đó; cán bộ địa chính, cán bộ tư pháp xã, phường, thị trấn.

Đối với một số trường hợp đặc biệt, UBND có thể mời đại diện Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh;

Bước 2: Tổ chức cuộc họp hòa giải có sự tham gia của các bên tranh chấp, thành viên Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

- Cuộc họp hòa giải chỉ được tiến hành khi có mặt đầy đủ các bên tranh chấp. Trường hợp một trong các bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ hai thì đương nhiên xác định là hòa giải không thành.

- Kết quả hòa giải bắt buộc phải lập thành biên bản với các nội dung như sau: Thời gian và địa điểm tiến hành hòa giải; thành phần tham dự; tóm tắt nội dung tranh chấp thể hiện rõ về nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất đang tranh chấp, nguyên nhân phát sinh tranh chấp (theo kết quả xác minh, tìm hiểu); ý kiến của Hội đồng hòa giải và những nội dung đã được các bên tranh chấp thỏa thuận, không thỏa thuận.

- Biên bản hòa giải phải có chữ ký của Chủ tịch Hội đồng, các bên tranh chấp có mặt tại buổi hòa giải, các thành viên tham gia hòa giải. Biên bản này phải đóng dấu của UBND cấp xã và gửi ngay cho các bên tranh chấp đồng thời lưu tại UBND cấp xã.

Bước 3: Xử lý sau hòa giải

- Trong 10 ngày kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành, nếu các bên tranh chấp có văn bản trình bày ý kiến khác với nội dung đã thống nhất trong biên bản hòa giải thành thì Chủ tịch UBND xã tổ chức lại cuộc họp Hội đồng hòa giải để xem xét giải quyết đối với ý kiến bổ sung và phải lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành.

- Nếu hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới sử dụng đất, chủ sử dụng đất thì UBND cấp xã gửi biên bản hòa giải đến Phòng Tài nguyên và Môi trường đối với trường hợp tranh chấp đất đai giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau; gửi đến Sở Tài nguyên và Môi trường đối với các trường hợp khác.

- Trường hợp hòa giải không thành hoặc sau khi hòa giải thành mà có ít nhất một trong các bên thay đổi ý kiến về kết quả hòa giải thì UBND cấp xã lập biên bản hòa giải không thành và hướng dẫn các bên tranh chấp gửi đơn đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền đến giải quyết tranh chấp.

Trên đây là bài viết của chúng tôi về thẩm quyền và trình tự, thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ tới Hotline: 0912.772.008 để được tư vấn và giải đáp nhanh chóng.

Công ty Luật TNHH ANP:

VP Hà Nội:Tầng 5 Tòa N07, Trần Đăng Ninh, P. Dịch Vọng, Q. Cầu Giấy, Hà Nội

VP Hồ Chí Minh: Tầng 1, số 232 Nguyễn Thị Minh Khai, Phường 6, Quận 3, TP.HCM

SĐT: 0912 772 008

Email: congtyluatanp.hcm@gmail.com

=> Xem thêm: Thủ tục khiếu nại tranh chấp đất đai